PODRÓŻ ZA 1 EURO. WSZYSTKO O ZJEDNOCZONEJ EUROPIE DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

Ostatnio ukazała się oryginalna pozycja książkowa pt. "Podróż za 1 euro. Wszystko o zjednoczonej Europie dla uczniów szkół podstawowych" Małgorzaty Mroczkowskiej, wydana przez Wydawnictwo ARTE, do której przeczytania oraz wykorzystania w pracy z dziećmi pierwszego etapu edukacyjnego szczególnie zachęcam. Wychodzi ona bowiem naprzeciw potrzebom współcześnie toczonej dyskusji o wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Nie jest to jednak pozycja, która odpowiada wprost, "warto czy nie warto". Nie o tym jest ta publikacja. Dotyczy ona wprawdzie tematyki jednoczącej się Europy, ale autorka zupełnie inaczej przedstawia ten problem.

Na czym więc polega wartość tej publikacji w porównaniu z innymi broszurami, których tak wiele ukazuje się na rynku księgarskim?

Po pierwsze, skierowana jest do konkretnych odbiorców - nauczycieli, uczących dzieci 7-13-letnie, co nie znaczy, że nie sięgną po nią i chętnie ją przeczytają młodzi i starsi czytelnicy oraz ich rodzice. Wielką sztuką jest zainteresować małego czytelnika tak poważnym tematem, jakim jest Unia Europejska. Wiedzą to najlepiej sami nauczyciele, uczący na tym poziomie nauczania, którzy pozbawieni są zupełnie materiałów tego typu.

Odmienność opracowania polega na tym, że uwzględniono w nim problemy, o które na co dzień pytają nas dzieci, np. zwyczaje ludzi, rozrywki, święta, zabawy, legendy, zajęcia dzieci, "wielkich ludzi", co łączy wszystkie kraje, a co dzieli, dlaczego chcą być razem, od kiedy wspólnie działają itp.

Dobrane trafnie wątki tematycznie i sposób ich przedstawienia to jeszcze jeden argument, przemawiający za korzystaniem z tej pracy na co dzień. Dwoje bohaterów 12-letnia Pola i jej kolega Jaś wybierają się w podróż, chcą poznać 15 krajów, należących już do Unii Europejskiej, oraz dowiedzieć się o krajach kandydujących. Muszą do tej wycieczki przygotować się, by poradzić sobie w kraju, w którym się znajdą, aby nie zmarnować szans i dokonywać właściwych wyborów.

W książce zawarte są również konkretne informacje o poszczególnych krajach, bardzo zręcznie włączone w różne ciekawostki, opowiadane przez Autorkę. Teksty łączą piękne ilustracje map omawianych państw i znajdujące się na nich symbole, charakteryzujące dany kraj. Są i inne symbole: flagi, godła, monety. Jest podany okres powstania, powierzchnia, liczba ludności, załączony jest też słowniczek podstawowych pojęć, omówionych w przystępny sposób dla dzieci w tym wieku. Źródła zaś o tych krajach podawane są w nieszablonowy sposób. Uzależnia je Autorka od specyfiki danej ojczyzny. Informacje uzyskujemy w wyniku prowadzonej dyskusji między naszymi bohaterami. Umiejętne stawianie przez nich pytań, ciekawie prowadzone dyskusje, zbijanie wysuwanych argumentów, szukanie uzasadnień w podanych tekstach, to musi zaciekawić każde dziecko i sprawić, że samo zechce poznać te interesujące historie, zauważyć różnice, doszukać się podobieństw, by tak jak Pola i Jaś zwiedzić wybrany kraj, wiedząc już wiele na jego temat. Mogą zastanowić się, czy czują potrzebę wzbogacenia swojej wiedzy. Dochodzą oboje do wniosku, że warto usilnie wczytywać się w teksty, gdyż każdego zaciekawia coś innego. Doszukują się więc pogłębienia swoich integracyjnych marzeń w miarę, jak ich podróż w nieznane przedłuża się. Stają się coraz bardziej dociekliwi, szukają przygód, są przecież młodzi. Poznają kraje będące już w Unii i chcące do niej wejść i wnieść ze sobą swoje bogactwo w sposób aktywny. Przedstawia się im obraz scalonej Europy, która jest zróżnicowana kulturalnie, obyczajowo i dzięki tej rzetelnie podanej wiedzy rozbudzają się w nich twórcze inwencje.

W przeprowadzonej ostatnio rozmowie na temat przedstawionej przeze mnie pozycji z moimi dyplomantami, uczącymi w przedszkolach lub klasach I-VI, jednoznacznie padło stwierdzenie, "czekamy na taką pozycję".

Jestem przekonana, że książka spełni Państwa oczekiwania, rozbudzi w Waszych podopiecznych pomysłowość, zachęci do refleksji, akceptacji innych, miłości, pokaże, co bawi, ale i co smuci, bo nie wszystko jest i było dobre i przyjemne w tradycjach opisywanych krajów. Nasze dzieci nauczy tolerancji, poszanowania odmiennych kultur, nauczy być otwartym na poznanie świata, a nie tylko najbliższego otoczenia. Hasło Autorki - "Różnimy się od siebie, ale jesteśmy tacy sami" - umieszczone na kartkach książki, zrozumieją nasze pociechy, przeczytawszy wybrane teksty. Na pewno na początku pomogą im ich nauczyciele, rodzice, ale lekcje z tymi wybranymi tekstami staną się żywe, a może tak jak nasi bohaterowie po zapoznaniu się z 24 krajami dojdą do wniosku, że "trzeba jeszcze raz pojechać w te ciekawe miejsca, jeszcze raz przeczytać o nich". Ta konkluzja mówi sama za siebie.

Chcę jeszcze czytelników poinformować, że rozszerzeniem w rozumieniu praktycznym poruszanej tematyki jest druga pozycja - chociaż obie tworzą odrębne całości - Małgorzaty Mroczkowskiej oraz Jolanty Lisowskiej "Żyjemy i uczymy się w Europie. 40 scenariuszy zajęć dla uczniów szkół podstawowych". Obie publikacje zasługują na upowszechnienie, tworzą one nowoczesną wizję poznawania świata przez dzieci.

dr Hanna Balińska
wykładowca Kolegium Nauczycielskiego w Warszawie